اخذ شهروندی آلمان

با در نظر گرفتن اینکه آلمان کشوری است که خیلی افراد می خواهند آنجا زندگی، کار و تحصیل کنند، همچنین خیلی ها مایل هستند که بدانند چگونه می توان ملیت (شهروندی) آلمان را اخذ کرد. آلمان کشوری است پر از پروسه های بروکراسی و کاغذ بازی، بنابراین، طبیعتاً حتی دفتر فدرال خارجی آلمان اعلام میدارد که قانون شهروندی و ملیت شدیداً پیچیده است.

با این وجود، این راهنما را تقسیم کرده ایم به بخش هایی قابل درک، که می توانند راهکار ها، پیش نیاز ها، و پروسه های اداری را فراهم کنند که نشان می دهند چگونه یک شهروند آلمانی بشوید.

داشتن ملیت آلمانی چه مزیت هایی دارد؟

وقتی شما در آلمان به عنوان یک مقیم دائمی زندگی می کنید، هنوز بعنوان شهروند آلمانی واجد شرایط نیستید. این محدودیت هایی را به شرایط شما وارد می کند، و به همین دلیل است که بسیاری از افراد مقیم آلمان بدنبال اخذ شهروندی آلمانی هستند.

داشتن شهروندی آلمانی به شما حقوق و آزادی هایی می دهد که غیر شهروندان از آن برخوردار نیستند. شما بعنوان یک شهروند آلمان، این فرصت ها را خواهید داشت:

• حق رأی دادن
• حق جابجایی آزادانه
• حق ایجاد یک تشکل یا یک شراکت
• حق محافظت کنسولی
• دسترسی نامحدود برای کاریابی در آلمان
• حق کارمند دولتی شدن، و غیره.

بعلاوه، طبق حقوقی که در قانون اساسی آلمان آمده، شما مسوولیت ها و وظایفی خواهید داشت که هر شهروند آلمانی دارد. این شامل اختلاط در جامعه، احترام و رعایت همۀ قوانین و حتی خدمت وظیفه ارتش آلمان می باشد.

انواع شهروندی آلمانی

همیشه تحت هر شرایطی شهروند آلمان شدن امکان پذیر نیست. سه مورد کلی هستند که می توانند شما را به گرفتن شهروندی آلمان منتهی کنند.

• توسط اعطای تابعیت
• توسط حق خون یا به لاتین: Jus Sanguinis
• توسط حق خاک (زادگاه) یا به لاتین: Jus Soli

گرفتن شهروندی توسط اعطای تابعیت، زمانی شامل می شود که شما پیش نیاز های خاصی را برآورده کرده باشید که دولت آلمان تعیین کرده است و شما برای شهروندی آلمانی واجد شرایط می باشید. نوع دیگر، از طریق رابطه خونی یا Jus Sanguinis یعنی شما شهروندی آلمان را در صورتی می گیرید که زادۀ مستقیم شهروندان آلمان باشید. این فقط شامل والدین شما می شود، نه هیچ یک از اقوام و بستگان شما. برای حق خاک یا زادگاه (Jus Soli)، شما باید در مرز های آلمان بدنیا آمده باشید، یعنی در خاک آلمان و بدین طریق خواهید توانست شهروندی تان را اخذ کنید.

همۀ افراد بجز ملیت های EU، EEA یا سوئیس، می بایست پیش نیاز ها را برآورده کرده باشند و در یکی از دسته های فوق قرار گیرند تا شهروندی آلمان را بگیرند.

علیرغم اینکه این سه مورد، کاملاً شفاف و واضح می باشند، هر یک از آنها قواعد و ضوابط مخصوص خود را دارد که جلوتر بحث خواهیم کرد.

اعطای تابعیت آلمانی

اعطای تابعیت آلمانی یعنی اینکه پس از گذشت یک دوره معینی از زندگی در آلمان بعنوان یک مقیم دائمی، شما برای گرفتن شهروندی اقدام می کنید. محدودیت ها و پیش نیاز های زیادی وجود دارند بر سر راه اعطای تابعیت، که همه نمی توانند آنرا اخذ کنند.

پیش نیاز های اعطای شهروندی آلمانی

ملزوماتی که برای برآورده کردن و واجد شرایط بودن اعطای تابعیت نیاز دارید از این قرارند:

• شما می بایست در آلمان با یک جواز اقامت به مدت ۸ سال زندگی کرده باشید، یا
• شما می بایست در آلمان با یک جواز اقامت به مدت ۷ سال زندگی کرده باشید و یک دورۀ اختلاط گذرانده باشید (و این به ۶ سال نیز می رسد، اگر شرایط اختلاط خاص ایجاد شده باشد)
• شما می بایست ثابت کنید که تسلط زبان آلمانی حداقل B1 را دارید.
• شما می بایست از لحاظ مالی توانایی ساپورت خود و خانواده تان را بدون کمک از حکومت داشته باشید.
• شما می بایست شهروندی قانون مدار باشید، بدون هیچ سابقه کیفری.
• شما می بایست آزمون شهروندی را بگذرانید.
• شما می بایست شهروندی های پیشین تان را ابطال کنید.

سوابق اقامت شما در سیستم دولت وجود دارند، بنابراین برآورده کردن آن سخت نیست. برای ثبات مالی، می توانید گزارش بانکی و دیگر مدارک را ارائه دهید که وضعیت مالی شما را نشان می دهند. بعلاوه، شما می بایست همۀ شهروندی های پیشین خود را واگذار کنید، مگر اینکه کشورهای دیگر اجازه آنرا ندهند یا امکان آن وجود نداشته باشد. این شامل کشور هایی می شود که در آن جنگ وجود دارد، مانند سوریه.

یکی از مهمترین پیش نیاز های این مورد، که می بایست از طریق آزمون ثابت اش کنید، تسلط زبان می باشد. می توانید آلمانی را تا مرحله B1، که مورد نیاز چهارچوب اروپایی مشترک (CEF) زبان می باشد، بواسطه یکی از این مدارک زیر، ثابت کنید که بلدید:

• مدرک زبان آلمانی مانند Zertifikat Deutsch
• مدرکی که از طریق دوره اختلاط بدست آورده اید، مانند DTZ (دورۀ آلمانی برای مهاجران)
• مدرکی که ثابت کند در یک دبیرستان آلمانی درس خوانده و مدرک گرفته اید.
• مدرک ورود به تحصلات مافوق دبیرستان در آلمان
• مدرکی که ثابت کند حداقل ۴ سال مدرسه به زبان آلمانی با حداقل نمره قابل قبول گذرانده اید
• مدرک گذراندن دوره تحصلات عالیه به آلمانی

اگر هیچ یک از این مدارک را نداشته باشید، که ثابت کند زبان بلدید، می توانید یک آزمون زبان دولتی را بگذرانید که توسط ماموران شهروندی مدیریت می شود. به هر روش، باید آلمانی بلد باشید تا برای اعطای اقامت یا هر نوع شهروندی آلمانی دیگر واجد شرایط باشید.

چگونه می توان برای اعطای شهروندی آلمانی اقدام کرد؟

اگر می توانید ثابت کنید که همۀ پیش نیاز های اعطای تابعیت را دارید، می توانید پرونده خود را ایجاد کنید. همۀ افراد بالای ۱۶ سال، می بایست درخواست دهند. والدین و سرپرستان قانونی کودکان زیر ۱۶ سال، می توانند برای کودکان تقاظا دهند. مراحل درخواست اعطای تابعیت بدین صورت هستند:

یک فرم ثبت نام بگیرید

از آنجایی که آلمان کشور بزرگی است، هر ایالت و مکانی دفتر مهاجرت خود را دارند که برای اعطای تابعیت اقدام کنید. برای شروع پروسه، می بایست فرم ثبت نام اعطای تابعیت را از این محل ها بگیرید:

• دفتر مهاجرت محلی
• اگر در محیط شهری زندگی می کنید، به شورای شهر بروید.
• اگر در شهرک های آلمان هستید، به دفتر شهرک محلی خود بروید
• شورای شهرستان یا هر نماینده دولتی محلی

فرم ثبت نام را پر کرده و همۀ مدارک خود را ضمیمه آن کنید که ثابت می کنند واجد شرایط هستید.

آزمون شهروندی آلمان را بگذرانید

برای اینکه ثابت کنید آمادۀ اخذ شهروندی آلمانی هستید، می بایست آزمون شهروندی را بگذرانید. این آزمون شامل ۳۳ دسته سوال متعدد می شوند در بارۀ زندگی آلمانی، جامعه، قوانین و مقررات، بهمراه سوالاتی مختص محلی که در آن زندگی می کنید. آزمون حدود یک ساعت طول می کشد و می بایست حداقل ۱۷ سوال را درست جواب بدهید تا در آزمون قبول شوید. وقتی قبول شدید، یک مدرک اعطای تابعیت به شما می دهند، که می توانید به پرونده خود ضمیمه کنید.

برای آماده شدن برای امتحان، می توانید یک دوره اختلاط بگذرانید، از تمرین های آزمون دفتر فدرال مهاجرت و پناهندگی استفاده کنید، یا صرفاً درباره زندگی و قوانین آلمان مطالعه بیشتری کنید.

شما می توانید از آزمون اعطای تابعیت معاف شوید، اگر عضو یکی از گروه های زیر باشید:

• بخاطر کهولت سن، بیماری یا معلولیت نمی توانید آزمون بدهید.
• زیر ۱۶ سال هستید
• مدرک تحصیلات عالیه از یک دانشگاه آلمانی در رشته سیاست، قانون، یا مطالعات اجتماعی داشته باشید

هزینه اعطای تابعیت را پرداخت کنید

بعلاوه، هزینه های معینی برای تقاضای شهروندی آلمانی از طریق اعطای تابعیت وجود دارند. این هزینه ها بدین صورتند:

• فرم ثبت نام ۲۵۵ یورو برای بزرگسالان
• فرم ثبت نام ۵۱ یورو برای کودکان زیر ۱۶ سال
• آزمون اعطا یا شهروندی، ۲۵ یورو
• مدرک شهروندی، ۲۵ یورو

ارسال همه ی مدارک

مدارکی که ثابت می کنند پیش نیاز های اعطای تابعیت را دارید، بهمراه فرم ثبت نام تان، و رسید پرداخت همه هزینه ها  و مدرک تابعیت را به دفتری که از آن فرم ثبت نام اولیه را گرفته بودید ببرید. ماموران پرونده شما را بررسی می کنند، و اگر قبول شود، مدرک شهروندی را دریافت خواهید کرد. این مدرک اینک نشان می دهد که شما یک شهروند آلمان هستید نه یک مقیم طولانی مدت.

اخذ شهروندی آلمان از طریق ازدواج

افرادی که برای اعطای تابعیت واجد شرایط هستند تنها کسانی نیستند که پیش از آن دارای اقامت دائمی به مدت مشخص در آلمان بوده اند. اگر شما با یک شهروند آلمانی ازدواج کنید، از آن طریق نیز می توانید برای اعطای اقامت اقدام کنید.

ملیت های خارجی ای که هم اکنون با یک ملیت آلمانی ازدواج کرده اند می بایست همۀ شرایط اعطای تابعیت را دارا باشند و آزمون را بگذرانند. هرچند، علاوه بر آن می بایست پیش نیاز های ازدواج را نیز داشته باشند. این یعنی که همسر ملیت خارجی نمی تواند برای اعطای تابعیت اقدام کند، مگر اینکه زوج به مدت حداقل دو سال ازدواج کرده باشند و حداقل ۳ سال در آلمان زندگی کرده باشند.

شهروندی آلمان از طریق نَسَبی

نوع دوم شهروندی، از طریق خونی یا Jus Sanguinis می باشد. این یعنی که شما حداقل یک والد آلمانی دارید و این بدون در نظر گرفتن این است که آیا شما در آلمان بدنیا آمده اید یا نه. شما از طریق نسبی شهروندی آلمانی را اخذ می کنید، در صورتیکه والدین شما، شما را در نزد مقامات آلمانیِ کشوری که بدنیا آمده اید، تا پیش از یک سالگی ثبت کنند. اگر پدر و مادر شما ملیت های متفاوتی داشته باشند، به شما شهروندی آلمان را می دهند، هرچند، بین سنین ۱۸ تا ۲۳ سال، شما ۵ سال وقت خواهید داشت تا تصمیم بگیرید که چه ملیتی می خواهید داشته باشید.

بعلاوه، اگر والدین شما طلاق گرفته باشند، می توانید شهروندی آلمانی را از طریق نسبی بگیرید، اگر که والد شما مطابق قانون آلمان شما را بعنوان فرزند قانونی خود بداند.

شما نمی توانید شهروندی آلمانی بگیرید اگر که در یک کشور خارجی بدنیا آمده باشید و والدین آلمانی شما نیز در کشور خارجی بدنیا آمده باشند، پس از تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۰۰٫ این قانون تنها زمانی می تواند شکسته شود که فرزند در صورتی که مقامات آلمانی او را قبول نکنند و به او شهروندی آلمانی ندهند، بی ملیت باقی بماند. بعلاوه، شما نمی توانند از طریق هیچیک از دیگر اجداد خود، و فقط پدر و مادر خود می توانید شهروندی آلمانی بگیرید، حتی توسط پدر بزرگ و مادربزرگ خود.

مورد دیگری که شما می توانید از طریق نسبی شهروندی آلمانی بگیرید، زمانی است که شما توسط شهروندان آلمانی به فرزندی انتخاب شوید بعنوان یک کودک زیر ۱۸ سال.

شهروندی آلمانی از طریق تولد

اگر شما والدین آلمانی ندارید، ولی در مرز های آلمان بدنیا آمده اید، شما واجد شرایط برای شهروندی از طریق تولد یا حق خاک می باشید. به این همچنین شهروندی Jus Soli می گویند. می توانید این نوع شهروندی را تحت شرایط زیر اخذ کنید:

• حداقل یکی از والدین شما در آلمان به مدت ۸ سال زندگی کرده باشد، پیش از تولد کودک
• اگر زمانی که بچه بدنیا آمده، یکی از والدین دارای مجوز اقامت دائم بوده است.

در اخذ این نوع شهروندی، فرزند یا باید ملیت والدین خود را انتخاب کند یا ملیت آلمانی زمانی که بین ۱۸ تا ۲۳ سال سن دارد. کودک می بایست ملیت والدین خود را رها کند تا بتواند شهروندی آلمانی بگیرد، یا اینکه برای دو تابعیتی اقدام کند.

تنها کودکانی که پس از ۲ فوریه ۱۹۹۰ بدنیا آمده اند، داشتن حق چنین نوعی از شهروندی وجود دارد.

شهروندی دوگانۀ آلمانی

داشتن شهروندی دوگانه ی آلمانی کار آسانی نیست. شما نمی توانید در آلمان تابعیت دوگانه داشته باشید، مگر اینکه جزو یکی از این گروه ها باشید:

• شما از یک کشور EU یا شوروی سابق باشید
• شما از کشوری که اجازه ترک اقامت نمی دهد آمده باشید
• شما یک آلمانی الاصل خارجی از آلمان باشید (Ethnic German)
• شما والدین امریکایی داشته باشید
• شما مجوز مقامات آلمانی را گرفته اید تا تابعیت کشور دیگری را داشته باشید

می توانید تابعیت دوگانه را بگیرید، ولی کشوری که در آن زندگی می کنید تعیین می کند که چه حقوقی دارا خواهید بود. اگر در آلمان زندگی کنید، کشور شما را بعنوان یک شهروند آلمان درنظر می گیرد و مشمول خدمات و کمک های کنسولی آلمان خواهید بود. هرچند، اگر در کشور دیگری زندگی کنید که شهروندی آنرا دارید، دیگر نمی توانید از مزایای خدمات آلمان استفاده کنید و نمی توانید از کنسولگری آلمان کمکی دریافت کنید.

با این حال، به این معنی نیست که شما می توانید مسوولیت های خود را واگذار کنید. در بسیاری موارد، شما لازم است که مالیات را در هر دو کشوری که شهروندی دارید پرداخت کنید و خدمت سربازی را طبق قانون آلمان تمام کنید.

دو ملیتی امریکا و آلمان

بر اساس قانون ایالات متحده امریکا و آلمان، شما می توانید شهروند هر دو کشور باشید. این زمانی اتفاق می افتد که کودک با یک والد امریکایی و یک والد آلمانی بدنیا بیاید. در این مورد، کودک لازم نیست که هیچ کدام از ملیت ها را فرو گذارد و می تواند هر دو را داشته باشد.

با این حال، اگر فرزند در ایالات متحده زندگی می کند، ممکن است شهروندی آلمانی را داشته باشد، ولی نمی تواند از مزایای خدمات آلمان استفاده کند. بر عکس این نیز وجود دارد. دو ملیتی های امریکایی-آلمانی از خدمت سربازی معاف نمی شوند، و ممکن است لازم باشد مالیات را در هر دو کشور پرداخت کنند. بعلاوه، آنها نمی توانند با پاسپورت آلمانی وارد خاک امریکا شوند یا برعکس. آنها می بایست گذرنامه آلمانی برای ورود به آلمان و امریکایی برای ورود به امریکا رائه بدهند.

در مورد دیگر، اگر یک شهروند امریکایی تقاضای شهروندی آلمان را بدهد، آن فرد امریکایی می بایست شهروندی امریکایی خود را واگذار کند تا شهروندی آلمانی دریافت کند.

دو ملیتی آلمان و بریتانیایی

همان قوانینی که شامل حال دو ملیتی های امریکایی و آلمانی می شود، برای دوملیتی آلمانی و انگلیسی (UK) نیز برقرار است. فرزندانی که با یک والد از بریتانیا و یک والد از آلمان بدنیا می آیند، حق دریافت دو تابعیت را دارند.

هرچند، با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، اوضاع کمی پیچیده تر شده است برای کسانی که در آلمان با شهروندی بریتانیا کار و زندگی می کنند. آلمان اجازه می دهد که ملیت های اتحادیه اروپا دو شهروندی باشند، ولی حالا که بخاطر برگزیت بریتانیا در EU نیست، چیزی که اتفاق می افتد، هنوز چندان واضح نیست.

پیشنهاد داده می شود که شهروندان بریتانیا ملیت دوگانه برای آلمان بگیرند تا آزادی رفت و آمد با اتحادیه اروپا را داشته باشند. این باید بعداً حل و فصل شود و به این بستگی دارد که آلمان اجازه می دهد شهروندان بریتانیایی که برای شهروندی آلمانی اقدام می کنند تابعیت بریتانیایی خود را حفظ کنند یا نه.

فسخ شهروندی آلمانی

قوانین آلمان اجازه نمی دهند که شهروندان آلمانی تابعیت خود را فسخ کنند. بطور خاص، اگر شهروندان آلمانی بخواهند شهروندی خود را کنار بگذارند تا از مسوولیت به آلمان مانند مالیات یا خدمت سربازی معاف شوند، اجازۀ این کار را نخواهند داشت! از آنجایی که شما نمی توانید سیتیزن شیپ آلمانی را فرو بگذارید، تنها می توانید طبق این شرایط آن را از دست بدهید:

• اگر از طریق مقامات آلمانی درخواست دهید و کشور دیگری به شما پیشنهاد شهروندی داده باشد
• اگر یک کودک آلمانی توسط یک خارجی به فرزندی گرفته شده باشد، شهروندی خود را از دست می دهد.
• اگر شما وارد ارتش کشوری شوید که شهروندی اش را دارید بدون این که به مقامات آلمانی اطلاع دهید
• اگر شهروندی دیگری را اخذ کنید، ملیت آلمانی را از دست می دهید.
• اگر شهروندی شما از طریق اعطای اقامت آلمان اخذ شده باشد و بر اثر فعالیت های غیر قانونی آنرا از دست بدهید

اعطای دوباره ی شهروندی آلمانی

اگر شهروندی آلمانی خود را در گذشته فروگذاشته باشید، یا آنرا از دست داده باشید با دلایلی بجز فعالیت های مجرمانه، می توانید برای اعطای دوباره ی شهروندی اقدام کنید. فرایند آن مانند آنهایی است که برای اعطای تابعیت بار اول اقدام می کنند، و بر اساس آن شما می بایست همۀ شهروندی های پیشین خود را فرو بگذارید.